Sơn Tịnh: Hiệu quả từ mô hình thâm canh cây lạc trên đất lúa và màu kém hiệu quả

Những năm qua, huyện Sơn Tịnh triển khai thực hiện Dự án Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng vùng chuyên canh lạc trên đất lúa và màu kém hiệu quả theo chuỗi giá trị tại xã Tịnh Thọ. Trải quả 3 vụ sản xuất từ vụ Đông Xuân 2019 - 2020 đến nay, cho thấy việc áp dụng đồng bộ các biện pháp khoa học công nghệ và cơ giới hóa trong sản xuất lạc ở xã Tịnh Thọ đã góp phần nâng cao năng suất lạc, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa và trồng màu ở địa phương.

Xã Tịnh Thọ nằm ở phía Tây Bắc huyện Sơn Tịnh, chất lượng đất trên địa bàn xã tương đối tốt, rất phù hợp với việc sản xuất các loại cây trồng như lúa, ngô, sắn, khoai lang, rau đậu các loại. Trong đó, lạc là loại cây trồng chiếm diện tích khá cao khoảng 136 ha, nhưng năng suất vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Được sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi, 2 năm qua, xã Tịnh Thọ đã thực hiện mô hình thâm canh cây lạc trên đất lúa và màu kém hiệu quả, với diện tích 80 ha. Trong đó, vụ Đông Xuân 2020 - 2021 này, xã triển khai trồng 40 ha, có 339 hộ ở các thôn Thọ Trung, Thọ Nam và Thọ Tây tham gia. Mục tiêu của dự án là áp dụng đồng bộ các biện pháp khoa học công nghệ và cơ giới hóa trong sản xuất lạc để trồng lạc trên đất lúa và màu kém hiệu quả. Do vậy, các giống lạc được đưa vào trình diễn gồm LDH.01, LDH.09 và L14. Các giống lạc này đều do Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ chọn lọc, thuộc hạng giống tốt tạo tiền đề cho năng suất cao. Các giống lạc có khả năng thích ứng rộng, cho năng suất cao ở các vùng sinh thái, quả to, eo và gân quả nông, tỷ lệ hạt nhiều. Giống chống chịu tốt với điều kiện khô hạn. Trong quá trình sản xuất, bà con được tập huấn, hướng dẫn các quy trình kỹ thuật thâm canh lạc trên đất lúa và màu kém hiệu quả như chuẩn bị giống lạc, xử lý hạt  trước khi gieo, chọn đất trồng lạc, kỹ thuật làm đất, kỹ thuật bón phân, chăm sóc khi gieo và phòng trừ sâu bệnh. Theo đó, sau khi giống được chọn, bà con phơi giống đảm bảo hàm lượng nước trong hạt dưới 8%, phân loại hạt to, nhỏ để trồng riêng từng luống cho đều cây. Bà con làm đất theo đúng kỹ thuật như đất thoáng, tơi xốp, đủ ẩm, sạch cỏ dại, mặt luống được làm phẳng. Lạc được trồng hàng cách hàng 25 cm, cây cách cây 10cm, cứ 1 hạt/hốc, mật độ 40 cây/m2. Các loại phân được bón gồm phân hữu cơ, đạm, lân, kali và vôi bột. Quy trình bón qua 4 bước gồm bón lót, bón thúc lần 1 sau gieo 10-15 ngày, bón thúc lần 2 sau gieo 25 - 30 ngày, bón thúc lần 3 khi lạc kết thúc hoa. Quá trình phát triển, các loại sâu bệnh xuất hiện cũng được bà con phòng trừ kịp thời. Trên cánh Đồng Tre, thôn Thọ Tây, ông Nguyễn Tâm  cho biết vụ này ông trồng 3 sào đậu giống L14. Nhờ được hướng dẫn, áp dụng khoa học kỹ thuật nên giống lạc L14 kháng bệnh cao, năng suất khoảng 3 tạ/sào, cao hơn giống Lạc Sẻ trước đây, chỉ khoảng 2,6 tạ/sào. Còn ông Nguyễn Xuân Sơn cũng vui vẻ cho biết, vụ này ông được hỗ trợ trồng 2 sào lạc L14, giống này có khả năng thích ứng rộng, quả to, tỷ lệ quả hạt nhiều. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật nên với 2 sào lạc giống L14 sau khi thu hoạch dự kiến ông ép được 75 lít dầu, nhiều hơn 12 lít so với 2 sào Lạc Sẻ. 

Qua gần 3 tháng thực hiện, đến nay 40 ha lạc vụ Đông Xuân 2020-2021 ở xã Tịnh Thọ đã được tổng hợp với năng suất dự kiến trung bình đạt từ 36,1 đến 38,7 tạ/ha. Trong đó, giống LDH.01 đạt 36,1 tạ/ha; giống LDH.09 đạt 38,7 tạ/ha; giống L14 đạt 36,6 tạ/ha. Trong khi đó, giống Lạc Sẻ chỉ đạt 26,3 tạ/ha. Theo đó, doanh thu giống lạc LDH.01 trên 90 triệu đồng, giá bán 25 ngàn đồng/kg, bà con sau khi trừ nguyên vật liệu, công lao động còn lãi trên 47,4 triệu đồng/ha, cao hơn giống Lạc Sẻ trên 28,5 triệu đồng/ha; doanh thu giống lạc LDH.09 lợi nhuận đạt trên 53,9 triệu đồng/ha, cao hơn giống Lạc Sẻ trên 35 triệu đồng/ha; doanh thu giống lạc L14, lợi nhuận đạt trên 48,6 triệu đồng/ha, cao hơn giống Lạc Sẻ trên 29,8 triệu đồng/ha.

Với kết quả này, bà con trên địa bàn xã Tịnh Thọ rất mong mô hình được tiếp tục nhân rộng để nâng cao năng suất lạc, góp phần tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống cho người nông dân./.